Góra Komornicka – cmentarz i pomnik

Miejsce największych egzekucji w tym rejonie. W lesie, na tzw. Górze Komornickiej, gdzie leżą pomordowani, ułożono poziomo kilkadziesiąt pozbawionych napisów krzyży. W centrum cmentarza wznosi się monumentalna rzeźba (autorstwa Ryszarda Wachowskiego) przedstawiająca postać z wyciągniętą ku niebu dłonią. Pomnik opatrzony jest napisem: „Pomordowanym w latach 1939-1944 przez faszystów hitlerowskich. Społeczeństwo Warmii i Mazur”. Przed wejściem na cmentarz znajduje się tablica z napisem: „Miejsce uświęcone krwią tysięcy Polaków, więźniów obozu hitlerowskiego w Działdowie. W zbiorowych mogiłach spoczywają ludzie różnych zawodów i przekonań politycznych. Robotnicy, urzędnicy, katolicy – zginęli męczeńską śmiercią, bo umiłowali ojczyznę, język polski i nie chcieli pogodzić się z faszystowskim panowaniem w naszym kraju – dla uczczenia pamięci pomordowanych w latach 1939-1945 władze powiatu i miasta ufundowały ten pomnik, symbol walki i męczeństwa narodu polskiego – odsłonięty 9 maja 1965 r. – w 20. rocznicę zwycięstwa nad III Rzeszą. Niech przypomina żyjącym grozę lat okupacji i zbrodni faszyzmu. Nigdy więcej wojny, nigdy więcej faszyzmu”.

Ewa Gładkowska