Kielce – Muzeum Pamięci Narodowej

Muzeum Pamięci Narodowej w Kielcach (miasto wojewódzkie) poświęcone jest historii więźniów gestapo i komunistycznego aparatu przemocy. XVIII-wieczny zespół zabudowań gospodarczych został w czasie zaborów przekształcony na więzienie i pełnił tę funkcję do lat 70. XX w. We wrześniu 1939 r. Wehrmacht zorganizował w nim punkt zborny dla polskich jeńców wojennych. Na przełomie października i listopada nadzór nad więzieniem przejęło gestapo. Szacuje się, że do końca okupacji przeszło przez to więzienie około 16 tys. osób. W gmachu przeznaczonym dla około 400 osób przetrzymywano jednorazowo do 2 tys. ludzi. Więźniowie byli głodzeni, torturowani, zabijani na terenie więzienia, wywożeni na rozstrzelanie, do obozów koncentracyjnych i na przymusowe roboty. W kaplicy więziennej urządzono izbę tortur. W styczniu 1945 r. więzienie znalazło się na krótki czas w gestii kontrwywiadu Armii Czerwonej „Smiersz”, a w lutym 1945 r. zostało podporządkowane Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego (do 1956 r.). Osadzano tutaj osoby podejrzane o konspirację antykomunistyczną. W sierpniu 1945 r. oddział dowodzony przez Antoniego Hedę „Szarego” rozbił więzienie i uwolnił osadzonych żołnierzy AK.