Lublin – Zamek Lubelski – Muzeum

Gotycki zamek w Lublinie przebudowano w latach 1824-1826 w stylu neogotyckim, przeznaczając go na więzienie. Funkcję tę pełnił do 1954 r. W okresie okupacji hitlerowskiej był jednym z największych więzień na terenie okupowanej Polski. Podlegało ono dowództwu SS i policji dystryktu lubelskiego (od listopada 1939 do lipca 1944 r.). Więzienie na zamku miało charakter przejściowy – większość aresztowanych zatrzymywano tylko na czas śledztwa. Ogółem osadzono w nim kilkadziesiąt tysięcy osób (największą grupę więźniów stanowili Polacy z Lubelszczyzny). Załoga składała się z ok. 30 funkcjonariuszy SD i oddziału strażników. Warunki były bardzo ciężkie. W przeznaczonych na około 700 osób pomieszczeniach umieszczano do 2,5 tys. ludzi. Stosowane podczas przesłuchań tortury powodowały obrażenia ciała i stałe okaleczenia. Zagęszczenie, wilgoć, fatalne warunki higieniczne, złe wyżywienie dodatkowo sprzyjały chorobom zakaźnym (tyfus, czerwonka, dur brzuszny) i śmiertelności. Po przesłuchaniach więźniów zwalniano, wywożono do obozów koncentracyjnych lub skazywano na śmierć. Masowe egzekucje na więźniach odbywały się zazwyczaj na przedmieściach Lublina i w okolicach miasta. Największa masakra na terenie zamku została dokonana przez Gestapo 22 lipca 1944 r., w przeddzień wkroczenia do Lublina Armii Czerwonej. Po utworzeniu rządu lubelskiego więziono tutaj m.in. osoby podejrzane o konspirację antykomunistyczną.