Olsztyn – cmentarz wojenny

Po północnej stronie miejscowości Olsztyn (pow. częstochowski) na granicy lasu znajduje się cmentarz wojenny powstały w miejscu masowych egzekucji. Pustkowie, zwane przez miejscową ludność „szubienicą” (w XIX w. miała znajdować się tam szubienica), zostało w 1940 r. obrane przez gestapo na miejsce straceń. Wśród ofiar pierwszych rozstrzeliwań znaleźli się więźniowie z Radomska i Częstochowy. Byli to przeważnie aresztowani w 1940 r. w wyniku akcji AB przedstawiciele miejscowej inteligencji i osoby podejrzane o konspirację. Wśród zamordowanych znaleźli się urzędnicy, politycy, nauczyciele, przedstawiciele wolnych zawodów, studenci, uczniowie, rzemieślnicy. Egzekucje dokonywane były przez gestapo i bataliony policji ochronnej (Schupo). W latach 1941-1943 rozstrzeliwano tutaj żołnierzy radzieckich z dwóch obozów jenieckich znajdujących się na terenie Częstochowy. Wśród innych ofiar masowych egzekucji znaleźli się mieszkańcy okolic Olsztyna ujęci podczas akcji pacyfikacyjnej i partyzanci AL wzięci do niewoli jesienią 1944 r. Na cmentarzu w 18 zbiorowych mogiłach pochowanych jest prawdopodobnie około 2 tys. osób.