Szałas – pomnik i grób zbiorowy

W Szałasie (pow. skarżyski) znajdują się pomnik i zbiorowy grób ofiar pacyfikacji dokonanej w odwecie za pomoc żołnierzom-partyzantom mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. Szałas stanowił niegdyś zespół trzech wsi. Hubalczycy zatrzymali się w nich na postój 31 marca 1940 r. Następnego dnia na terenie wsi oraz na pobliskiej polanie walczyli z oddziałami SS i policji. Na polecenie dowodzącego operacją przeciw Hubalowi SS-Obergruppenführera, Friedricha-Wilhelma Krügera Szałas wytypowano do akcji odwetowej wobec ludności cywilnej. 1 kwietnia żandarmi zaaresztowali w Szałasie Komornikach 28 mężczyzn. Zostali oni wywiezieni do Kielc, a następnie najprawdopodobniej zamordowani. 8 kwietnia oddziały SS i Selbstchutzu otoczyły wieś Szałas Stary – około 60 mężczyzn zebrano w budynku szkoły, następnie rozstrzelano. Czterech leśników zakłuto bagnetami. Kobietom i dzieciom pozwolono opuścić wieś, zabrać zwierzęta i najniezbędniejsze rzeczy. Potem podpalono wszystkie budynki, które spłonęły wraz ze zwłokami. Szałas został spalony ponownie we wrześniu 1944 r. za pomoc partyzantom AL. Na północ od wsi przy drodze do Odrowąża znajduje się grób jednego z sześciu poległych żołnierzy „Hubala”.