Wrocław – Synagoga pod Białym Bocianem

Usytuowana na ul. Pawła Włodkowica 7-9. Powstała w latach 1827-1829 na podstawie projektu wybitnego niemieckiego architekta doby klasycyzmu K. F. Langhansa. Była pierwszą na Śląsku tak wielką świątynią judaistyczną, powstałą w okresie postępującej emancypacji ludności żydowskiej w Prusach. Kilkakrotnie ją przebudowywano. Początkowo należała do liberalnego skrzydła judaizmu, a w latach 1872-1943 do konserwatywnej części gminy żydowskiej we Wrocławiu. Przetrwała okres nazizmu jako jeden z niewielu obiektów tego typu, gdyż jej podpalenie groziło bezpieczeństwu sąsiednich domów.

Od 1933 r. ludność żydowska Wrocławia, tworząca dotąd jedną z najliczniejszych i najbogatszych gmin żydowskich w Niemczech, gwałtownie się zmniejszała wskutek zarówno emigracji, jak i represji. Z prawie 25 tys. w roku 1925 pozostały zaledwie 4 tys. osób w roku 1940. Deportacje wrocławskich Żydów do obozów zagłady (Bełżec, Oświęcim, Terezín) przeprowadzono w latach 1941-1944. Jednym z miejsc grupowania Żydów był podwórzec synagogi Pod Białym Bocianem. Po wojnie świątynia przeszła w ręce polskiej gminy żydowskiej, która korzystała z niej aż do czasu ostatniej masowej emigracji polskich Żydów w latach 1968-1969. Obiekt powrócił do gminy w 1996 r. i od tego czasu jest stopniowo remontowany.