Czcionka
de

Miejsca pamięci II wojny światowej w Polsce i w Niemczech

Serdecznie witamy na stronie internetowej Polsko-Niemieckiej Współpracy
Młodzieży, poświęconej miejscom pamięci II wojny światowej w Polsce i w Niemczech.

Zapraszamy do korzystania z bazy!

Wrocław – Zakład Karny nr 1

rozwiń wszystkie

Historia

Usytuowany przy ul. Kleczkowskiej w kompleksie budynków wybudowanych w 1895 r. na potrzeby więziennictwa. W latach II wojny światowej mieściło się tu więzienie karne, w którym obok obywateli Niemiec przetrzymywano Czechów, Francuzów (m.in. ofiary hitlerowskiej akcji represyjnej „Noc i Mgła” z 1943 r.), Polaków (m.in. z Kraju Warty) i innych skazanych przez sądy specjalne za udział w ruchu oporu. Wykonywano tu kary śmierci  (około tysiąca zgilotynowanych). W styczniu 1945 r. część więźniów zwolniono, część ewakuowano, a 40 osób skazanych na karę śmierci pospiesznie rozstrzelano. Więzienie funkcjonowało jednak do zdobycia miasta przez Rosjan.  W ostatnich miesiącach więziono tu żołnierzy i cywilów niemieckich oraz robotników przymusowych oskarżanych o sprzeciwianie się kontynuowaniu obrony Festung Breslau. W sumie przez więzienie przeszło w czasie II wojny ok. 20 tys. osób.

W latach 1945-1956 kompleks więzienny nosił nazwę Więzienie Centralne nr 1, stając się symbolem stalinowskich represji na Dolnym Śląsku. Przetrzymywano tutaj bowiem obok zbrodniarzy hitlerowskich, członków band rabunkowych także żołnierzy podziemia antykomunistycznego: NSZ i WiN. Więziono i zgładzono tutaj m. in. Ludwika Marszałka i Władysława Ciska z dowództwa wrocławskiego WiN. Ciała więźniów, w tym skazanych za walkę z władzą komunistyczną, chowano w bezimiennych mogiłach na Cmentarzu Osobowickim.

Krzysztof Ruchniewicz

Pamięć

W 1990 r. na murze okalającym budynki więzienne uroczyście wmurowano tablicę poświęconą pamięci zgładzonych członków podziemia. Znajduje się tu także tablica ufundowana przez miasto Brno ku pamięci ponad 600 czeskich członków ruchu oporu okresu II wojny światowej więzionych na Kleczkowskiej.

Krzysztof Ruchniewicz

Informacje praktyczne

Wrocław – Zakład Karny nr 1

 

Kleczkowska 35, 50-211 Wrocław

 

Dojazd: koleją (rozkłady jazdy na www.pkp.pl); plan Wrocławia dostępny m.in. na stronie www.wroclaw.pl.