Dachau – Miejsce Pamięci KZ

Obóz koncentracyjny w Dachau utworzony został na polecenie Heinricha Himmlera już w marcu 1933 r. w celu odizolowania niemieckich przeciwników politycznych reżimu narodowo-socjalistycznego. Po powołaniu jego komendanta, Theodora Eicke, na stanowisko Głównego Inspektora Obozów Koncentracyjnych, sprawującego nadzór nad wszystkimi obozami, obóz w Dachau w krótkim czasie stał się wzorem dla innych obozów koncentracyjnych. Również późniejsi komendanci obozów tutaj właśnie rozpoczynali swoje „kariery”. Najbardziej znanym z nich był Rudolf Höss, późniejszy komendant Auschwitz.

Po wybuchu wojny do Dachau zaczęto zwozić mężczyzn ze wszystkich krajów okupowanych. Wśród ponad 40 400 więźniów największą grupę narodowościową w obozie macierzystym (Stammlager) stanowili Polacy. W sumie w Dachau i jego 160 podobozach (m.in. w Mühldorf i Überlingen) przebywało ponad 206 tys. osób. W KZ Dachau licznych więźniów wykorzystywano do eksperymentów medycznych. W sumie zarejestrowano 31 591 zmarłych. Rzeczywista liczba zgonów jest jednak o wiele wyższa, bowiem wiele ofiar – jak np. radzieccy jeńcy wojenni – nie było rejestrowanych przez prowadzoną przez SS administrację obozową. Po wojnie w byłym obozie Amerykanie internowali ok.10 tys. nazistowskich zbrodniarzy wojennych, których poddali procesowi tzw. denazyfikacji. Jednocześnie we wrześniu 1945 r. rozpoczęli oni w ramach serii procesów – tzw. Dachauer Prozesse – prawne dochodzenie, dotyczące zbrodni popełnionych zarówno w samym Dachau, jak i w innych obozach. Wraz z końcem procesu denazyfikacji obóz internowania został opróżniony i od 1948 r. służył jako obóz dla uciekinierów.

Wskazówka: Inspektorat Obozów Koncentracyjnych (Die Inspektion der Konzentrationslager) znajdował się w Oranienburgu k. Berlina, bezpośrednio przy KZ Sachsenhausen.